Ramstein Hava Üssü ABD ve NATO için neden önemli?

Almanya’nın batısındaki Rheinland-Pfalz eyaletinin Ramstein-Miesenbach kasabası yakınlarında bulunan ABD hava üssü, pistleri, hangarları ve çok sayıda binasıyla geniş bir askerî yerleşke. Burası adeta küçük bir kasabayı andırıyor. Etrafındaki tepelik araziden tamamen yalıtılmış durumda. Hava üssü her ne kadar Alman topraklarında yer alsa da yabancı bir elçilik gibi dokunulmazlığa sahip. Alman yetkililer ve politikacılar ancak ABD komutanının onayıyla üsse girebiliyor.

Avrupa’daki en büyük ABD hava kuvvetleri üssü olan Ramstein’da yaklaşık 9 bin askerî ve sivil personel görev yapıyor. Ayrıca yakınlarda ABD dışındaki en büyük Amerikan askerî hastanesi olan Landstuhl Bölgesel Tıp Merkezi de bulunuyor. Kaiserslautern çevresindeki bölgede yaklaşık 50 bin Amerikalı yaşıyor. Kendi okulları, mağazaları ve hizmet sağlayıcıları var ve genellikle dolar üzerinden ödeme yapıyorlar. ABD tesisleri, bölge ekonomisi için de büyük öneme sahip.

Ramstein’ın önemi giderek arttı

Her şey 1952 yılında, İkinci Dünya Savaşı sırasında Hitler’in Luftwaffe’si (Hava Kuvvetleri) tarafından kullanılan ve savaşın sonlarına doğru ABD Ordusu tarafından ele geçirilen bir havaalanında başladı. Havaalanı ve bir idari bölge giderek büyüyerek Almanya’daki ABD birlikleri ve nihayetinde NATO için devasa bir askerî tesis haline geldi.

ABD Askerî Hava İkmal Komutanlığı ve nakliye uçakları, 1971’den beri Ramstein’da konuşlu vaziyette. 1973 yılında Avrupa’daki ABD Hava Kuvvetleri Karargâhı, Wiesbaden’den Ramstein’a taşındı. Bir yıl sonra Ramstein, NATO Hava Komuta Merkezi haline de geldi. NATO, Ramstein’dan İttifakın füze savunmasının yanı sıra üye ülkelerin uzay faaliyetlerini de izliyor. NASA da zaman zaman Ramstein’ı araştırma uçuşları için kullanıyor.

Ramstein Hava Üssü’nde 1963 yılında düzenlenen bir askeri tatbikat için yapılan hazırlıklarFotoğraf: Roland Witschel/picture alliance

Hava üssünde 2005 yılına kadar nükleer silahların da depolandığı varsayılıyor. Ancak bu bilgi, hiçbir zaman resmî olarak doğrulanmadı. Eifel bölgesindeki Büchel Üssü, halihazırda Almanya’da ABD nükleer silahlarının depolandığı tek yer olarak biliniyor.

SİHA kontrol merkezi

Ramstein Hava Üssü, ABD silahlı kuvvetleri için küresel anlamda da büyük önem taşıyor. Özellikle Afrika, Ortadoğu ve Doğu Avrupa’daki askerî misyonlarda ABD Hava Kuvvetleri’nin kargo ve asker taşımacılığı için en önemli merkez konumunda.

Ramstein ayrıca dünya çapında Amerikan drone misyonlarını kontrol eden kontrol merkezi olması nedeniyle de özel bir öneme sahip. Bu durum, özellikle Asya ve Afrika’da terör şüphelilerinin, Amerikan silahlı insansız hava araçlarıyla (SİHA) hedef alınarak öldürülmesine Almanya’nın da müdahil olabileceği tartışmalarına yol açıyor. 2013 yılında bu iddialar basında gündeme geldiğinde, dönemin ABD Başkanı Barack Obama, Almanya’nın insansız hava aracı saldırıları için bir “kalkış noktası” olmadığını söylemiş ancak iddialar yine de gündemden düşmemişti. Obama, silahlı insansız hava aracı saldırılarını, “teröre karşı küresel savaşın” en önemli mücadele aracı olarak ilan etmişti.

Ramstein’da ABD drone misyonlarını kontrol eden bir merkez bulunuyorFotoğraf: picture-alliance/dpa

ABD tarafından ele geçirilen uluslararası terör şüphelilerinin, Ramstein Üssü üzerinden gizli hapishanelere gönderildiği iddiaları da zaman zaman manşetlerde yer aldı.

Afganistan’dan tahliye uçuşları

Hava üssü, tahliye uçuşları için de düzenli olarak kullanılıyor. Ramstein, Taliban’ın iktidarı ele geçirmesinin ardından 2021 yazında Afganistan’dan insanların tahliyesinde merkezî bir rol oynadı. Hava üssünün arazisi, tahliye edilenlerin geçici olarak barındırıldığı büyük bir çadır kente dönüştürüldü.

Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana, Ukrayna’yı destekleyen ülkelerin toplantıları da Ramstein’da gerçekleşti. ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Ukrayna’ya silah tedarikini görüşmek üzere çok sayıdan ülkeden temsilciyi birkaç kez hava üssüne davet etti. Artık Ukrayna’ya destek veren ülkelerden bahsedilirken, sık sık “Ramstein Grubu” ifadesi de kullanılıyor.

Terörist saldırı ve hava gösterisi felaketi

Ramstein Hava Üssü, 1980’li yıllarda iki kez vahim olaylarla manşetlerde yer aldı: Ağustos 1981’de Kızıl Ordu Fraksiyonu adlı terör örgütü militanları, üsse patlayıcılarla bir saldırı düzenledi ve 20 kişi yaralandı. O dönemde ABD askerî tesisleri, aşırı solcu teröristler tarafından defalarca hedef alınmıştı.

Ağustos 1988’de ise üssün semalarında bir hava gösterisi düzenlendi. İtalyan akrobasi ekibine ait uçaklar havada çarpışınca, uçaklardan biri seyircilerin üzerine düştü. 35 kişi olay yerinde, 35 kişi hastanede hayatını kaybederken yüzlerce kişi de yaralandı. Bu, tarihteki en büyük hava gösterisi felaketlerinden biri olarak kayıtlara geçti. Kazadan sonra Ramstein’da bir daha hava gösterisi yapılmadı.

Trump Almanya’daki ABD askerlerini azaltmaktan yana

Barack Obama, ABD Başkanı olarak görev yaptığı süre boyunca Ramstein’ı birkaç kez ziyaret etti. Donald Trump da 2018 yılında Başkan olarak Irak’a yaptığı ziyaretin dönüşüne burada mola verdi.

Eski ABD Başkanı Donald Trump, Irak ziyareti dönüşünde Ramstein’da mola vermiştiFotoğraf: picture-alliance/dpa/S. Craighead

Trump, 2020 yılında Almanya’da konuşlu ABD askerlerinin sayısının büyük ölçüde azaltılması gerektiğini savundu. Ramstein da bundan etkilenecekti. Buna gerekçe olarak da Almanya’nın savunma harcamalarının yetersiz olmasını gösterdi. Avrupa’daki ABD birliklerinin eski başkomutanı General Ben Hodges ise o dönemde Trump’ın planlarını sert bir dille eleştirdi: “Bu çok vahim bir hata olur. Böyle bir karar, Başkan’ın Almanya’da konuşlu ABD birliklerinin Amerika’nın güvenliği için ne kadar önemli olduğunu anlamadığını gösterir.”

5 Kasım’da tekrar Başkan seçilme olasılığı bulunan Donald Trump’ın, Almanya’daki ABD askerî varlığını ve dolayısıyla Ramstein Hava Üssü’nün rolünü bir kez daha sorgulayıp sorgulamayacağı sorusu ise son günlerde yeniden gündeme taşındı.

DW Türkçe’ye engelsiz nasıl erişebilirim?